Niesamowita przyroda Ameryki – cz.1

Park Narodowy Emas

Park Narodowy Emas znajduje się w górach na południu Brazylii. Nazwa „Emas”
oznacza w tłumaczeniu „nandu” (są to wielkie nieloty zamieszkujące te tereny).
Park ten to otwarte tereny, gdzie spotkać można trawiaste równiny, krzewiaste
sawanny i porośnięte na brzegach lasami rzeki. Tereny te, choć ze wszystkich
stron otoczone zagospodarowanymi obszarami, są schronieniem wilka grzywiastego.
Występują tu też przedziwne, świecące w nocy larwy owadów.

Początki parku narodowego
Park Narodowy Emas jest jednym z najlepiej zachowanych i interesujących rezerwatów Brazylii. Znajduje się na południowo-zachodnim krańcu prowincji Goia w centralnej Brazylii i zajmuje powierzchnię ponad 12 000 km2. Status obszaru chronionego tereny te zawdzięczają bogatemu i zapalonemu obrońcy przyrody o nazwisku Janqueira, który poznał ten region w 1960r. podczas polowania. Stwierdził, że obszar ten i jego bogata fauna są zagrożone, ponieważ okoliczne farmy zajmują coraz większe tereny. Zapoznał z problemem władze brazylijskie i przekonał je, by utworzyły tu w 1961 roku park narodowy. Park Narodowy Emas jest oddalony od stolicy Brazylii o 480 km, co stanowi wystarczającą odległość, by utrzymać ilość turystów w rozsądnych granicach.

Krajobraz
Park Narodowy Emas leży na lekko pofałdowanym płaskowyżu, na wysokości ok. 1 000 m. Te otwarte tereny można podzielić na 3 różne części. Jedną są rozległe pampy, następnie sawanny z rozrzuconymi zaroślami krzewów i pojedynczymi, niskimi drzewami, a trzecią – sawanny z dużymi grupami drzew. Obszary te podczas letnich susz są regularnie niszczone przez pożary, co ma ogromne znaczenie dla ich charakteru. To w skutek pożarów nie rośnie tu zbyt wiele wysokich drzew. Tereny te przecina kilka rzek, których brzegi porośnięte są roślinnością przypominającą lasy deszczowe. Woda utrzymuje się w rzekach przez cały rok. Mniejsze toki wodne między majem i wrześniem wysychają i przeradzają się w małe strumyczki. W porze deszczowej korytami rzek płynie ogromna ilość wody, a drogi dojazdowe do parku zostają zalane. Lasy porastające brzegi rzek przypominają amazońską dżunglę, ponieważ występują tu te same gatunki roślin. Temperatura w ciągu całego roku jest tu stała i wynosi ok. 22 C.

Zwierzęta
Na rozległych, trawiastych terenach wyrastają tysiące charakterystycznych budowli termitów. Osiągają wysokość dorosłego człowieka, niektóre mierzą nawet 3 m. W ciągu dnia mają kolor ceglasty, w nocy są otulone, w pewnych porach roku, zielonkawoniebieskim światłem, emitowanym przez fosforyzujące larwy termitów.
Kopce termitów zwabiają mrówkojada wielkiego. Rozdrapuje on silnymi przednimi łapami, z sierpowato wygiętymi pazurami, twardą, zewnętrzną ścianę kopca, by dostać się do wnętrza. Mrówkojad wsuwa swój przypominający trąbę noc do środka i długim, lepkim językiem wychwytuje owady.
Jego mniejszym krewniakiem jest tamandua, zamieszkująca korony drzew i specjalizująca się w termitach drzewnych. Do polowań używa tych samych narzędzi, dodatkowo wyposażona jest w chwytny ogon, który pomaga jej wspinać się po gałęziach.
Jednymi z najciekawszych ptaków Parku Emas są nandu. Są to duże, cięzkie ptaki, nie umiejące latać. Biegają za to tak szybko, że z łatwością pozostawiają w tyle nawet cwałującego konia.
Pasy lasów porastające brzegi rzek są ojczyzną ibisów białoskrzydłych, które zamieszkują tereny aż po północną Argentynę. Mieszka tu też czajka siewkowata, wraz z wieloma leśnymi gatunkami papug i tukanów. Z papug żyją tu duże gatunki papug ara.
Korony drzew wzdłuż rzek zamieszkują kapucynki. Na brzegach żyją stada kapibar – największych gryzoni świata. Kapibary spokrewnione są ze świnkami morskimi, ale na pierwszy rzut oka wielkością przypominają dziką świnię. Między palcami mają błony pławne i bardzo wiele czasu spędzają w wodzie.
Wilk grzywiasty przemierza sawanny charakterystycznym krokiem i poluje głównie na gryzonie. Te prowadzące samotniczy tryb życia drapieżniki łączą się w pary tylko w okresie rui. Choć nie mają praktycznie żadnych wrogów, są coraz rzadsze, zagraża im bowiem utrata i niszczenie środowiska, są też tępione przez hodowców owiec.
W Parku Narodowym Emas żyje kilka gatunków pancerników. Największy pancernik wielki, dziś już prawie wytępiony, może ważyć nawet 60kg. Olbrzym ten nie potrafi zwinąć się w kłębek jak inne pancerniki. Zwiniętego pancernika białowłosego lub pebę chroni twardy pancerz złożony z kilku pasów połączonych miękką skórą. Peba jest w Emas najliczniejszym pancernikiem.

Wilk grzywiasty, nazywany tu "lisem na szczudłach" jest zagrozony wymarciem, poniewaz jego środowisko naturalne kurczy się coraz bardziej.

Kolejny zagrozony gatunek - Kapibara. Oczy i uszy Kapibar umiejscowione są wysoko na głowie, dlatego zwierzęta te mogą dobrze obserwować okolicę takze w wodzie. Ten największy gryzoń świata zywi się trawą, potrafi takze nurkować.

Pancernik olbrzymi potrafi wstrzymać oddech na 6 minut, ma wielką pojemność płuc. Umiejętnoś ta jest mu potrzebna, by nie wdychał kurzu, kiedy grzebie z nosem wsuniętym w ziemię.

Mrówkojad karłowaty prowadzi nocny tryb zycia. Jego jedyną, ales kuteczną bronią są pazury na kończynach przednich, które normalnie słuzą mu do rozgrzebywania kopców termitów i wspinania się po drzewach. Jeśli mrówkojadowi zagraza niebezpieczeńswto, prostuje się, tylnymi nogami i ogonem mocno chwyta się gałęzi, a pazury przednich kończyn trzyma przed pyskiem. Nawet tak silne zwierzę jak jaguar często rezygnuje z ataku, bojąc się dotkliwego poranienia pazurami mrówkojada.

Tamandua prawie cały dzień przesypia na drzewach. Jej sierść wtapia się prawie zupełnie w korę drzew, dlatego udaje jej się ukryć przed wrogami. Tubylcy nazywają je "leśnymi śmierdziuchami", poniewaz podraznione wydzielają nieprzyjemny zapach. Przed wrogami broni się podobnie jak mrówkojad karłowaty. Te mrówkojady sa coraz rzadsze w wyniku niszczenia środowiska naturalnego. Zostały one włączone do wykazu CITES.